Thân chuối – chất liệu xanh của tương lai

Bẹ chuối là phần thân giả của cây chuối, được cấu tạo từ các lớp lá xếp chồng lên nhau dạng ống tròn. Nhờ kết cấu này, bẹ chuối có độ mềm, dai, dễ tách lớp và chịu lực nhẹ. Khi tươi, bẹ có màu xanh; khi khô, chuyển sang nâu sẫm, giữ nguyên các đường vân tự nhiên rất phù hợp để tái chế thành vật liệu thủ công, trang trí và ứng dụng trong công nghiệp.

Trong bối cảnh nông nghiệp hướng đến giảm phát thải và tận dụng tối đa phụ phẩm, bẹ chuối – vốn bị bỏ đi – đang trở thành "tài nguyên mới".

Khi người tiêu dùng toàn cầu ưu tiên vật liệu tự nhiên, không độc hại và có vòng đời bền vững, bẹ chuối nhanh chóng trở thành lựa chọn đáng chú ý trong ngành nội thất và trang trí. Ví dụ, giấy dán tường làm từ sợi bẹ chuối đang được đánh giá cao tại các thị trường nội thất cao cấp. Đây cũng là dòng sản phẩm đầy tiềm năng cho xuất khẩu, nhất là sang châu Âu và Mỹ – nơi xu hướng sử dụng vật liệu tái chế, hữu cơ phát triển mạnh.

Công nghệ dệt tiên tiến giúp sợi bẹ chuối trở nên mềm mịn và bền chắc hơn. Vải từ loại sợi tự nhiên này có thể dùng làm rèm cửa, bọc sofa, gối trang trí, thảm… mang đến vẻ đẹp mộc mạc nhưng tinh tế. Nếu tiếp tục được nghiên cứu về khả năng nhuộm màu và xử lý bề mặt, đây có thể trở thành dòng vật liệu xanh có giá trị cao trong cả ngành nội thất lẫn thời trang.

Ngoài ra, sợi chuối còn được đan thành rổ, rá, giỏ hoa, hộp quà tặng hay các món đồ trang trí – những sản phẩm ngày càng được người tiêu dùng trẻ ưa chuộng, nhóm khách hàng đề cao lối sống xanh. Với sự cải tiến về thiết kế, sản phẩm thủ công từ bẹ chuối hoàn toàn có thể bước vào phân khúc cao cấp và thị trường xuất khẩu.

Bẹ chuối còn được ứng dụng làm khung tranh, chụp đèn, hộp lưu trữ… đáp ứng nhu cầu thẩm mỹ hiện đại: tối giản, tự nhiên, mộc mạc nhưng mang câu chuyện riêng về văn hóa và sự sáng tạo. Những món đồ này giúp không gian sống trở nên gần gũi hơn với thiên nhiên.

Hướng phát triển kinh tế tuần hoàn

Nhận thấy tiềm năng từ phụ phẩm này, tại xã Bàu Hàm, tỉnh Đồng Nai, ông Lý Minh Hùng là một trong những người tiên phong biến bẹ chuối thành hàng xuất khẩu. Từng chứng kiến lượng lớn bẹ chuối bị bỏ phí mỗi mùa, ông nảy ra ý tưởng đầu tư công nghệ sấy và chế biến theo mô hình chuỗi giá trị.

Nhờ cách làm bài bản, HTX của ông hiện xuất đều đặn 30 tấn bẹ chuối khô mỗi tháng sang các thị trường khó tính như Mỹ, Canada, Nhật Bản, Malaysia, Pháp… Doanh thu đạt trên 600 triệu đồng/tháng, đồng thời giúp nông dân trong vùng tăng thêm 25–28 triệu đồng/ha từ chính thứ từng bị xem là "rác thải", theo Báo Đồng Nai.

Việc tận dụng bẹ chuối không chỉ giúp tăng thu nhập cho người nông dân mà còn giảm lượng rác thải hữu cơ, tiết kiệm tài nguyên và tạo ra dòng sản phẩm thân thiện môi trường – đúng tinh thần kinh tế tuần hoàn mà Việt Nam đang thúc đẩy.

Từ một phụ phẩm bị bỏ quên, bẹ chuối nay trở thành nguyên liệu có giá trị, góp phần định hình xu hướng nông nghiệp xanh – sản xuất sạch – tiêu dùng bền vững.