1. Giới thiệu về cây sầu riêng con

Cách trồng sầu riêng con là một trong những kỹ thuật canh tác quan trọng, được nhiều bà con nông dân quan tâm nhằm tái canh hoặc mở rộng diện tích vườn sầu riêng. Sầu riêng con (còn gọi là chồi sầu riêng) là những chồi non được lấy từ cây mẹ có năng suất cao, chất lượng tốt và khả năng kháng bệnh mạnh. Việc trồng sầu riêng con giúp rút ngắn thời gian kiến thiết cơ bản, giảm chi phí đầu tư ban đầu và nhanh chóng đạt hiệu quả kinh tế.

Sầu riêng là loại cây ăn quả nhiệt đới có giá trị kinh tế cao, được mệnh danh là “vua của các loại trái cây”. Ở Việt Nam, sầu riêng được trồng chủ yếu ở các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ, trong đó nổi bật là các giống sầu riêng Ri6, Monthong, Musang King… Việc nắm vững cách trồng sầu riêng con sẽ giúp người trồng cây tăng năng suất, chất lượng quả và độ bền của vườn cây.

2. Lựa chọn giống sầu riêng con phù hợp

2.1. Tiêu chí chọn giống

Để đảm bảo hiệu quả canh tác, việc lựa chọn giống sầu riêng con là bước then chốt. Dưới đây là các tiêu chí quan trọng:

• Nguồn gốc rõ ràng: Chọn cây con từ những cơ sở uy tín, có giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật và truy xuất được nguồn gốc cây mẹ.
• Sức khỏe cây con: Cây con phải có chiều cao từ 60-80cm, đường kính gốc ghép từ 1-1.5cm, có ít nhất 3-4 cành cấp 1, lá xanh đậm, không bị cong queo hay dị tật.
• Rễ phát triển tốt: Rễ cây phải khỏe mạnh, nhiều rễ tơ, không bị thối rễ hay sâu bệnh tấn công.
• Phù hợp điều kiện canh tác: Lựa chọn giống sầu riêng con phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và thị trường tiêu thụ của từng vùng.

2.2. Các giống sầu riêng con phổ biến

• Sầu riêng Ri6: Là giống lai tạo, cho năng suất cao, chất lượng quả tốt, cơm dày, vị thơm ngon, hạt nhỏ. Phù hợp với các tỉnh miền Tây Nam Bộ.
• Sầu riêng Monthong: Có nguồn gốc Thái Lan, quả to, cơm vàng, vị béo ngậy, ít hạt. Được ưa chuộng ở thị trường xuất khẩu.
• Sầu riêng Musang King: Là giống cao cấp, có giá bán cao, quả vừa phải, cơm dày, vị thơm đặc trưng. Phù hợp với canh tác theo hướng hữu cơ, chất lượng cao.

3. Chuẩn bị đất và hố trồng

3.1. Yêu cầu về đất

Sầu riêng là loại cây ưa đất thịt pha, đất phù sa ven sông hoặc đất bazan. Đất cần có độ pH từ 5.5-6.5, tơi xốp, thoát nước tốt, giàu chất hữu cơ và không bị ngập úng. Trước khi trồng, cần cày xới, dọn sạch cỏ dại và xử lý mầm bệnh trong đất bằng vôi bột hoặc các chế phẩm sinh học.

3.2. Kích thước và chuẩn bị hố trồng

Kích thước hố trồng phụ thuộc vào loại đất và phương pháp canh tác. Đối với cách trồng sầu riêng con, nên đào hố có kích thước:

• 60x60x60cm đối với đất thịt hoặc đất phù sa.
• 80x80x80cm đối với đất cát pha hoặc đất nghèo dinh dưỡng.

Cách chuẩn bị hố trồng:

1. Đào hố theo kích thước đã định, tách riêng lớp đất mặt và lớp đất底层.
2. Trộn lớp đất mặt với 20-30kg phân hữu cơ hoai mục, 1-2kg lân super, 0.5kg kali và 1-2kg vôi bột.
3. Lấp hỗn hợp đất đã trộn vào hố, cao hơn mặt đất 20-30cm để tránh tình trạng hố bị xẹp lún sau mưa.
4. Lấp hố trước khi trồng từ 15-30 ngày để đất được định hình và phân hủy bớt các mầm bệnh.

4. Xử lý và trồng cây sầu riêng con

4.1. Xử lý cây con trước khi trồng

Trước khi trồng, cần tiến hành các bước xử lý cây con để tăng tỷ lệ sống và sức đề kháng:

• Tỉa bớt lá già, lá bị sâu bệnh để tập trung dinh dưỡng cho bộ rễ.
• Ngâm rễ vào dung dịch thuốc kích rễ (như Atonik, Humic acid) trong khoảng 15-30 phút để kích thích ra rễ mới.
• Quét vôi vào gốc cây để phòng ngừa nấm bệnh và côn trùng gây hại.

4.2. Kỹ thuật trồng cây

Cách trồng sầu riêng con cần tuân thủ các bước sau:

1. Tạo hốc nhỏ ở giữa hố đã chuẩn bị, có kích thước vừa đủ để đặt bầu cây con.
2. Tháo bỏ bầu nilon hoặc bầu giấy, nhẹ nhàng đặt cây con vào hốc, đảm bảo không làm vỡ bầu đất quanh rễ.
3. Lấp đất nhẹ nhàng, dùng tay nén chặt xung quanh gốc cây để cây đứng vững. Lưu ý không nén quá chặt để tránh ảnh hưởng đến sự phát triển của rễ.
4. Tạo mô đất cao xung quanh gốc cây cao hơn mặt hố khoảng 10-15cm để tránh úng nước.
5. Tưới đẫm nước ngay sau khi trồng để đất kết dính với rễ và cung cấp độ ẩm cần thiết.

4.3. Mật độ trồng phù hợp

Mật độ trồng sầu riêng con phụ thuộc vào giống, điều kiện đất và phương pháp canh tác. Một số mật độ phổ biến:

• 8x8m (156 cây/ha): Phù hợp với giống sầu riêng Ri6, Monthong trên đất肥沃.
• 10x10m (100 cây/ha): Phù hợp với đất cát pha hoặc đất nghèo dinh dưỡng.
• 6x9m (185 cây/ha): Áp dụng trong canh tác thâm canh, có quản lý tán tốt.

5. Chăm sóc sau khi trồng

5.1. Che bóng và giữ ẩm

Trong 1-2 tháng đầu sau khi trồng, cây sầu riêng con còn non yếu, cần được che bóng để tránh ánh nắng trực tiếp. Có thể dùng lưới nilon đen, lá dừa hoặc các vật liệu che phủ khác che 50-60% ánh sáng. Đồng thời, phủ gốc bằng rơm rạ, cỏ khô hoặc xác bã mía để giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và điều hòa nhiệt độ đất.

5.2. Tưới nước

Tưới nước là yếu tố quan trọng trong cách trồng sầu riêng con. Trong tuần đầu, cần tưới nước 2-3 lần/ngày vào buổi sáng sớm và chiều mát. Sau đó giảm dần tần suất tưới, tùy theo thời tiết và độ ẩm đất. Tránh tưới quá nhiều gây úng rễ, hoặc tưới quá ít làm cây bị héo.

5.3. Bón phân

Chế độ bón phân cho sầu riêng con cần cân đối giữa các yếu tố đa lượng (NPK) và trung vi lượng. Cụ thể:

• Giai đoạn kiến thiết (năm đầu): Bón phân theo định kỳ 2-3 tháng/lần. Mỗi gốc bón 200-300g phân NPK (20-20-15) kết hợp với 5-10kg phân hữu cơ hoai mục.
• Giai đoạn trưởng thành (từ năm thứ 2 trở đi): Tăng lượng phân bón, chia làm 3-4 đợt trong năm: trước khi ra hoa, sau khi đậu quả và sau thu hoạch.
• Bón phân hữu cơ định kỳ 2-3 lần/năm để cải tạo đất, tăng độ phì nhiêu và vi sinh vật có lợi.

5.4. Làm cỏ và xới xáo

Làm cỏ định kỳ 2-3 tháng/lần, kết hợp xới xáo nhẹ quanh gốc để đất tơi xốp, thoát nước tốt và hạn chế cạnh tranh dinh dưỡng. Tránh xới sâu làm tổn thương rễ cây.

5.5. Cắt tỉa tạo tán

Từ năm thứ 2, cần tiến hành cắt tỉa định kỳ để tạo bộ tán thông thoáng, giúp cây phát triển cân đối và thuận lợi cho việc chăm sóc, thu hoạch. Cắt bỏ các cành yếu, cành bị sâu bệnh, cành mọc quá dày hoặc mọc hướng vào trong tán.

5.6. Phòng trừ sâu bệnh

Sầu riêng con dễ bị tấn công bởi các loại sâu bệnh như rệp sáp, bọ xít, sâu đục thân, bệnh thán thư, nứt thân xì mủ… Để phòng trừ hiệu quả, cần:

• Thường xuyên kiểm tra vườn, phát hiện sớm và xử lý kịp thời.
• Sử dụng các chế phẩm sinh học như nấm đối kháng Trichoderma, vi khuẩn Bacillus subtilis để phòng bệnh.
• Áp dụng biện pháp canh tác:清理园区, cắt tỉa thông thoáng, bón phân cân đối để tăng sức đề kháng cho cây.
• Khi cần thiết, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo hướng dẫn của kỹ thuật viên, ưu tiên các loại thuốc có nguồn gốc sinh học, an toàn và phân hủy nhanh.

6. Một số lưu ý quan trọng trong cách trồng sầu riêng con

6.1. Thời vụ trồng

Thời vụ trồng thích hợp nhất là đầu mùa mưa (tháng 5-6) hoặc cuối mùa mưa (tháng 10-11). Tránh trồng vào mùa khô hạn hoặc mùa mưa bão để giảm thiểu rủi ro cho cây con.

6.2. Chọn cây mẹ khỏe mạnh

Cây mẹ dùng để lấy chồi ghép phải là cây trưởng thành, có năng suất cao, chất lượng quả tốt, không bị sâu bệnh và đã qua ít nhất 2 vụ thu hoạch. Điều này đảm bảo cây con繼承 được các đặc tính di truyền ưu việt.

6.3. Quản lý nước tưới

Hệ thống tưới tiêu là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của cách trồng sầu riêng con. Nên đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt hoặc tưới phun sương để tiết kiệm nước, cung cấp ẩm độ ổn định và giảm nguy cơ úng ngập.

6.4. Theo dõi sinh trưởng

Theo dõi định kỳ tốc độ sinh trưởng của cây (chiều cao, số cành, số lá) để điều chỉnh chế độ chăm sóc cho phù hợp. Ghi chép lại các mốc thời gian ra hoa, đậu quả, thu hoạch để rút kinh nghiệm cho các vụ sau.

7. Lợi ích kinh tế và xã hội của việc trồng sầu riêng con

Việc áp dụng cách trồng sầu riêng con mang lại nhiều lợi ích thiết thực:

• Rút ngắn thời gian kiến thiết: Cây con có bộ rễ phát triển sẵn, sinh trưởng nhanh, rút ngắn thời gian từ trồng đến cho thu hoạch từ 3-4 năm xuống còn 2-3 năm.
• Tăng năng suất và chất lượng quả: Cây con được chọn lọc từ cây mẹ tốt, cho năng suất cao, quả đồng đều, cơm dày, vị ngon, đáp ứng yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu.
• Giảm chi phí đầu tư: So với trồng từ hạt, trồng sầu riêng con giảm được chi phí chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và thời gian quản lý.
• Góp phần phát triển kinh tế địa phương: Mở rộng diện tích và nâng cao chất lượng vườn sầu riêng, tăng thu nhập cho bà con nông dân, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.

8. Tổng kết

Cách trồng sầu riêng con là một kỹ thuật canh tác hiện đại, hiệu quả và đang được nhiều bà con nông dân áp dụng thành công. Để đạt được kết quả tốt, người trồng cần nắm vững các bước từ chọn giống, chuẩn bị đất, xử lý cây con, trồng cây đến chăm sóc sau trồng. Việc tuân thủ các quy trình kỹ thuật, kết hợp với áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và quản lý vườn cây bài bản sẽ giúp vườn sầu riêng phát triển bền vững, cho năng suất cao và chất lượng quả vượt trội.

Nếu bạn đang có nhu cầu tìm hiểu sâu hơn về kỹ thuật trồng và chăm sóc sầu riêng, cũng như các giải pháp phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học an toàn, hãy liên hệ với Vua Hoa Nhat Minh để được tư vấn và hỗ trợ tốt nhất.