Tỉnh định hướng phát triển các vùng cây ăn trái an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ; xây dựng nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc, cấp mã vùng trồng phục vụ xuất khẩu. Đồng thời, ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất và bảo quản để nâng cao giá trị, khả năng cạnh tranh.

Ông Phan Đức Tài, Giám đốc Hợp tác xã nông nghiệp Thành Chí, xã Tân An cho biết, sau hơn 3 năm hoạt động, hợp tác xã đã liên kết với 102 nông dân tại các xã Càng Long, Tiểu Cần, Châu Thành, trồng 150ha chanh không hạt phục vụ thị trường nội địa, xuất khẩu.

Hằng tháng, Hợp tác xã thu mua hàng chục tấn chanh không hạt của thành viên, nông dân liên kết, cung ứng cho Công ty The Fruit Republic, tại thành phố Cần Thơ xuất khẩu sang thị trường châu Âu. Đến năm 2030, Hợp tác xã phối hợp các xã lân cận xây dựng vùng nguyên liệu chanh không hạt 400ha, đáp ứng nhu cầu thị trường xuất khẩu.

Nhà vườn Lưu Văn Tài, xã Song Lộc phấn khởi, qua 3 năm chuyển đổi 0,5ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng chanh không hạt xuất khẩu. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật, từ khâu chọn giống, xử lý bông, làm trái, phòng trừ dịch bệnh, vườn chanh của gia đình đạt chuẩn VietGAP, GlobalGAP.

Hằng tháng, nhà vườn Lưu Văn Tài thu hoạch hơn 2 tấn chanh không hạt, Hợp tác xã nông nghiệp Thành Chí thu hợp đồng thu mua với mức giá dao động từ 18.000-25.000 đồng/kg. Nhờ vậy, gia đình anh Tài có thu nhập ổn định hơn 200 triệu đồng/năm.

Tỉnh đã hình thành vùng chuyên canh cây thanh long ruột đỏ 500ha tại các xã Bình Phú, Nhị Long, Châu Thành. Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh phối hợp các với địa phương đăng ký nhãn hiệu “Thanh long ruột đỏ Trà Vinh”, được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận theo Quyết định số 68313/QĐ-SHTT ngày 12/9/2023.

Theo nhà vườn Nguyễn Văn Nguyên, ấp Nguyệt Lãng B, xã Bình Phú, thích nghi tốt với đất đai, khí hậu địa phương, cây thanh long ruột đỏ có thể cho trái quanh năm, năng suất đạt 40-45 tấn/ha. Chính quyền xã vận động nông dân tham gia tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất thanh long ruột đỏ đạt chuẩn VietGAP, hữu cơ, bảo đảm an toàn cho xuất khẩu và sức khỏe cộng đồng.

Ông Nguyên cho biết thêm: "1ha thanh long ruột đỏ của gia đình tôi cho trái to, đều, vỏ mỏng, thơm, ngọt. Hằng năm, gia đình có lợi nhuận hàng trăm triệu đồng trong năm từ cây thanh long ruột đỏ vụ nghịch, cao hơn gấp nhiều lần so với trồng lúa. Tuy vậy, chi phí đầu tư ban đầu để trồng thanh long là khá lớn, khoảng 200 triệu đồng/ha".

Giống tốt, chế biến nông sản đặc trưng

Vĩnh Long hiện có 119.270ha dừa, tương đương 22 triệu cây, đứng đầu cả nước về diện tích. Trong đó, có 1.361ha dừa sáp, hằng năm cho sản lượng khoảng 3,5 triệu quả. Dừa sáp Trà Vinh luôn đứng trong tốp đầu các loại quả đắt giá nhất ở Việt Nam, cao hơn gấp 10-20 lần so với quả dừa thường.

Do đặc tính di truyền, trái dừa sáp không thể nảy mầm trong điều kiện tự nhiên nên nhà vườn sử dụng cây giống truyền thống tỷ lệ cho quả sáp chỉ đạt từ 20-25%. Giải quyết vấn đề này, Trường đại học Trà Vinh đã thành công nhân giống dừa sáp bằng kỹ thuật nuôi cấy phôi, tỷ lệ quả sáp từ 85% trở lên.

Trường đại học Trà Vinh hiện đang thực hiện giai đoạn 2 quy trình nhân giống dừa sáp bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào, đồng thời kết hợp tuyển chọn các giống dừa cao sản cho năng suất, chất lượng cao thích ứng biến đổi khí hậu, phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội trong thời gian tới.

Là đơn vị chế biến chuyên sâu các sản phẩm quả dừa sáp, Công ty trách nhiệm hữu hạn Chế biến dừa sáp Cầu Kè, xã Tam Ngãi, đã ra mắt thị trường các sản phẩm dừa sáp hút chân không, kẹo dừa sáp, dừa sáp sợi, dừa sáp sấy khô giòn tan. Đến nay, sản phẩm của Công ty đã xuất khẩu sang thị trường các nước: Mỹ, Anh, Trung Quốc, Nhật Bản và phục vụ thị trường nội địa.

Nhờ lợi thế về đất đai, khí hậu, cây quýt đường được trồng tại ấp Long Trị, xã Bình Phú, nổi tiếng năng suất cao, quả to, vỏ mỏng, vị ngọt thanh, bóng sáng và bảo quản lâu. Trước đây, giống quýt này chủ yếu trồng từ hạt, nhưng diện tích đang giảm do cây già cỗi, sâu bệnh và nguồn giống trôi nổi.

Nhằm bảo tồn, tỉnh đã phối hợp các viện, trường tuyển chọn cá thể quýt đường tốt, sạch bệnh để nhân giống, đưa vào sản xuất. Xã Bình Phú đã thành lập Hợp tác xã quýt đường Thuận Phú, thu hút 57 thành viên, trồng 42ha quýt đường, sản lượng đạt 300-350 tấn/năm. Phần lớn diện tích được trồng theo hướng hữu cơ, sử dụng phân bón sinh học, dự kiến hợp tác xã mở rộng quy mô lên 200ha.

Dự án nhà máy chế biến trái cây Trà Vinh-Greenfood đã được khởi công tại ấp Từ Ô, xã Hùng Hòa, với tổng mức đầu tư hơn 379 tỷ đồng, dự kiến năm 2026, đưa vào hoạt động. Đây là dự án trọng điểm của tỉnh về liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản theo chuỗi giá trị.

Dự án do Công ty cổ phần Stella Invest triển khai trên diện tích 4,9ha, gồm các hạng mục kho lạnh, nhà xưởng, nhà văn phòng, nhà ở tập thể, nhà ăn, nhà xe, nhà chứa rác, nhà kho. Nhà máy chuyên sản xuất nước giải khát, nước ép trái cây, các sản phẩm từ dừa tươi, dừa khô, trái cây đóng hộp.

Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Stella Invest Nguyễn Minh Châu cho biết, dự án nhà máy chế biến trái cây Trà Vinh là bước phát triển mới của công ty ở lĩnh vực chế biến nông sản, trái cây. Công ty kỳ vọng sẽ mang đến những sản phẩm giải khát, nước ép trái cây, các sản phẩm từ dừa tươi và dừa khô, trái cây đóng hộp chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.